Schande

Het voetbal is weer eens negatief in het nieuws. Utrecht-supporters hebben zich bezondigd aan onwelvoeglijke spreekkoren, zoals dat zo mooi heet. De minister laat het Openbaar Ministerie een onderzoek instellen en de KNVB wordt aangesproken op haar verantwoordelijkheid.

Laat wel even duidelijk zijn, ik zal het woord jood nooit met minachting uitgespreken, net zo min als ik het woord homo als scheldwoord zal gebruiken. Mensen zijn mensen. En of je te maken hebt met een klootzak, een watje, een gluiperd of wat dan ook, hangt van de persoon af. Niet van zijn geaardheid, ras, kleur of afkomst. Het discrimineren van mensen op basis van deze eigenschappen is verwerpelijk. Daar moet tegen opgetreden worden. In die zin heeft de minister gelijk.

Toch wil ik de spreekkoren in stadions wel even wat nuanceren. De woorden die supporters gebruiken om hun tegenstanders te kleineren moet je, in sommige gevallen, niet al te letterlijk nemen. Bij veel van deze uitingen kun je zeggen dat het scheldwoord zijn oorspronkelijke betekenis heeft verloren. Geen supporter denkt aan een penis als hij de scheidsrechter voor lul uitmaakt. En al helemaal niet aan het spuitstuk van de slang van een brandweerwagen. Want daar ligt de oorsprong van het woord.

Hoe onsmakelijk de spreekkoren tegen Ajax ook mogen klinken, met jodenhaat in de ware zin van het woord, heeft het weinig te maken. Hoewel de club, zeker in het verleden, een aantal prominenten heeft gehad met een joodse achtergrond, zal het met name Max van Praag, succesvol oud-voorzitter van de club en vader van Michael, zijn geweest die bij jaloerse tegenstanders van de club de naam jodenclub ontlokt heeft. Ajacieden hebben het woord jood daarna als geuzennaam geadopteerd. Zij scanderen die naam nu graag en wapperen zelfs met de Israëlische vlag. Aardig detail is, dat er bij mijn weten de laatste jaren, behalve Daniel de Ridder, geen joodse spelers in het eerste hebben gestaan, maar wel een groot aantal jongens met een islamitische achtergrond.

Hoewel diverse voorzitters van Ajax, met als eerste Michael van Praag, hebben geprobeerd de geuzennaam uit te bannen, is dat tot op heden niet gelukt. Supporters van andere clubs blijven die naam ook gebruiken, maar dan om hun hekel aan de club uit Amsterdam te laten blijken. Maar hoe onsmakelijk die spreekkoren ook zijn, van antisemitisme is hier echter geen enkele sprake. De meeste van die schreeuwers kennen het woord niet eens. Dat clubs zelf hierover in discussie moeten gaan met de eigen achterban, vind ik hun morele plicht en dat de KNVB die clubs daar op aanspreekt vanzelfsprekend. Maar om hiervoor gerechtelijke stappen te ondernemen, vind ik wat buiten proportie.

Waar ik me echter wel erg aan gestoord heb, is het gedrag van Robert Maaskant. En aan het uitblijven van reacties hierop. De trainer van NAC vond het nodig om zijn woede en frustratie bot te vieren op een dug-out. Dat hij daarbij zijn hand bezeerde, lijkt vooralsnog zijn enige straf te zijn.

Toen Graziano Pellè uit boosheid wat schermen omver schopte en Erik Pieters een glazen plaat doormidden sloeg, was de wereld te klein. Belachelijk gedrag natuurlijk. Zo gedraag je je niet als prof die in de schijnwerpers staat en een voorbeeld moet zijn voor onze jeugd. Maar als een coach, met jarenlange ervaring in het profvoetbal, zowel als speler als trainer, zich zo laat g

aan, mag dat niet blijven bij het vergoeden van de schade alleen. Nee, deze man moet als voorbeeld gesteld worden voor onwenselijk gedrag. Hier ligt een belangrijke rol voor de nationale voetbalbond.

Uiteindelijk gaat het om verantwoordelijkheid. Mensen op vooraanstaande posities moeten beseffen wat hun daden voor een invloed hebben. En ook Jan-met-de-pet op de tribune moet zich realiseren wat bepaalde uitspraken met anderen kunnen doen. Maar grote instituten en instellingen hebben andere verantwoordelijkheden. Clubs bijvoorbeeld moeten hun supporters proberen in de hand te houden, de KNVB haar leden en justitie moet vooral boeven vangen.