Balans opmaken

Het seizoen zit erop. De kaarten zijn geschud. Wat ons rest is nog een toetje om des keizers baard. Hoewel, de bekerfinale en de laatste competitiewedstrijd bepalen nog wel even waar we het toernooi van de Europa League binnenstromen. Toch is het tijd om alvast even terug te blikken.

Wat kun je zeggen van het afgelopen seizoen? Zonder verder een waardeoordeel te geven is de eindklassering boven verwachting geweest. Al die sceptici die de afgelopen jaren de, meestal fout geciteerde, woorden van Maasbrecht Schouten steeds maar weer met spot in herinnering brachten (meedoen om het kampioenschap), moeten met schaamrood op de kaken bekennen dat die doelstelling al behaald is. En als de voortekenen niet bedriegen is deze prestatie geen eendagsvlieg en mogen we de komende jaren nog meer moois verwachten. En dat ondanks de op handen zijnde verkoop van toptalenten en het vertrek van huurlingen.

Zoals ik al eens eerder schreef, zijn de voorwaarden om door te groeien naar een structurele topclub aanwezig: een goed doordachte technische en medische staf, hypermoderne trainingsfaciliteiten, een steeds betere commerciële en financiële afdeling, een toenemende belangstelling van de pers en een steeds positiever imago. 

Hoewel, dat imago kan bij de trouwe supporters wel een flinke deuk oplopen als er teveel buitenstaanders aan de club gebonden worden of er getornd wordt aan fundamentele waarden van de organisatie. De naam van de club verander je niet, net als de vestigingsplaats, maar zeker ook niet de clubkleuren of het shirt. Met uittenues mag je wat mij betreft een beetje aanklooien, maar kom niet aan ons geelzwerte streepje.

Maar even terug naar het afgelopen seizoen. Een vierde en wie weet, misschien zelfs nog een derde plaats is, zoals gezegd, boven verwachting. En als ik eerlijk ben misschien ook wel een beetje meer dan we verdiend hebben. Hoewel we enige tijd zelfs op meer mochten hopen, is door de wedstrijden tegen Roda en RKC de euforie verdwenen en heeft bij sommigen zelfs plaatsgemaakt voor cynisme. Maar realisme lijkt me meer op zijn plaats. Kijken we objectief naar de wedstrijden van het afgelopen seizoen, dan moet je constateren dat het voetbal eerder effectief dan goed was. Er ontbrak nog wel eens wat aan de prestaties om van een echt topteam te spreken.

Het klopt als ze zeggen dat er bij Vitesse het nodige talent rondloopt. Je ziet dat aan individuele acties, aan tactisch inzicht, aan slim samenspel. Maar een stel goede voetballers, grote talenten en goalgetters maakt nog geen goed team en is geen garantie voor succes. Daarvoor is meer nodig en volgens mij zijn twee ingrediënten daarbij absoluut noodzakelijk: goede balans en een goede coach.

Om met het laatste te beginnen: ik denk dat we met Fred Rutten een redelijk goede coach hebben. Hij is in staat individuele spelers te laten groeien, hun zelfvertrouwen te vergroten en ze ondergeschikt te maken aan het teambelang. Hij blijft rustig, kritisch en objectief. Maar of het hem gelukt is om er een hecht team van te smeden, waag ik te betwijfelen. De jongens stralen dat in ieder geval te weinig uit. Dat die kwaliteit van enorm belang is laat Ad Langeler dit seizoen met PEC Zwolle goed zien. Door het samen-gevoel te versterken heeft hij met beperkte middelen een hecht team gesmeed en daardoor eveneens boven verwachting gepresteerd. Jammer trouwens, dat die man nu in de anonimiteit van de PSV-opleiding verdwijnt.

Dat die saamhorigheid niet volledig op het conto van de coach geschreven kan worden, is vanzelfsprekend. De samenstelling van de groep heeft daar ook grote invloed op. Je hebt leiders en volgers, praters en stillen, serieuzen en grappenmakers. Om als team te kunnen presteren moet je het met elkaar kunnen vinden, er moet een band zijn, een reden om voor elkaar en met elkaar te knokken. Er moet dus balans zitten in de karakters, in temperament en het sociaal gevoel van een team. Louis van Gaal ging voor het contracteren altijd persoonlijk bij een speler langs. Voor een babbeltje over voetbal en om ter plekke te zien wat voor een vlees hij in de kuip zou krijgen. Een voetballer is namelijk naast sporter tevens een mens en die wilde hij ook leren kennen. Ik heb zo ook mijn kritische mening over deze markante figuur, maar voor deze handelswijze neem ik mijn pet af.

Maar natuurlijk moet er ook balans zijn in voetbalkwaliteiten. Sierlijke techneuten en noeste werkers, frêle buitenspelers, snelle backs. Dit seizoen miste ik vooral een type Annan, van der Schaaf of een van Bommel. IJzervreters, die voorop gaan in de strijd, die passie prediken en die ongevoelig zijn voor status of bonussen. Die gaan voor het algemeen belang, die, om een wielerterm te gebruiken, gaan voor de dood of de gladiolen. Zo'n speler had dit seizoen misschien al het verschil kunnen maken.

Een technisch directeur en een coach moeten altijd goed kijken welke invloed nieuwe spelers hebben op de balans in het elftal. Wat voor een soort voetballer hebben we nodig en past die ook als mens in de groep. Dit zijn dus de belangrijkste vragen die zij de komende tijd weer moeten beantwoorden.