Loutering

Aischylos, Sophocles en Euripides. Nee, het zijn geen geruchten over vermeende transfers. Geen namen van exotische balkunstenaars. Het zijn namelijk geen voetballers, maar schrijvers van beroemde tragedies uit het oude Griekenland. Gelukkig heeft dat land naast financiële ellende ook nog wel wat goeds opgeleverd. Ik denk bijvoorbeeld nog altijd met veel plezier terug aan de tijd dat Nikos Machlas in Arnhem speelde, aan wat de Griekse keuken betekent voor ons eetgedrag en aan dat de oude Grieken het voorbeeld hebben gegeven voor onze democratie. Daarnaast is het Griekse theater de bakermat geweest van alle toneel. En dan met name de tragedie. 

Afgelopen zondag waren we getuige van zo’n klassiek werk in ons eigen theater. Zoals ook in bijvoorbeeld de Oedipus het geval is, zag alles er in eerste instantie rooskleurig uit. Een snelle voorsprong en iedereen ging er eens goed voor zitten. Heel geleidelijk zag je dat er wat rimpelingen in de vijver kwamen. En na de eerste dramatische wending, de 1-1, voelde iedereen het onheil al op zich af komen.
Het publiek begon te morren, te fluiten. De acteurs werden onrustig van die reacties en van hun eigen spel. Verkramping sloeg toe, wat nog meer reacties bij de toeschouwers uitlokte. Maar tot grote opluchting leek het stuk toch nog een happy-end te krijgen, om dan alsnog te eindigen in een drama.

De kwaadheid en de teleurstelling waren groot, zowel bij de acteurs als de toeschouwers. In alle emotie werden verwijten naar elkaar geuit. De toeschouwers hadden ruim tien jaar moeten wachten op fatsoenlijk spel en nu dat de laatste tijd het geval was, was deze voorstelling een enorme teleurstelling, een regelrechte deceptie. De spelers daarentegen hadden gehoopt dat zij, op het moment dat het moeilijk ging, steun vanaf de tribune zouden krijgen. Het tegendeel was echter waar.

Voetbal is emotie. We gaan naar het stadion om vermaakt te worden, om te genieten van de schoonheid van het spelletje en mee te huilen in tijden van tegenspoed. Om onze frustraties van een week werken, een ontspoord huwelijk of een zoekgeraakt rijbewijs kwijt te raken in emotionele uitingen jegens spelers, trainers en scheidsrechters. Het hoort erbij, net als vroeger in die klassieke theaters.
In dat opzicht gaat de vergelijking met de klassieke Griekse tragedie helemaal op. Daar roerde het publiek zich ook als de voorstelling niet naar hun zin was. Niet zelden ontaardde dat in een discussie in het theater tussen acteurs en publiek. Ook daar stond het dan bol van emoties. Maar uiteindelijk leverde het altijd iets positiefs op.
Het doel van een klassieke tragedie is om angst en medelijden op te wekken bij het publiek tot een louterend effect wordt bereikt. In die zin denk ik dat de wedstrijd tegen RKC toch nog een positief gevolg heeft gekregen. De liefdesuitingen van de spelers naar het publiek en andersom tijdens de wedstrijd tegen ADO ’20 hebben de band tussen de echte supporter en de spelers verstevigd. En zo hoort het ook. In een goed huwelijk moet je ruzies bijleggen en weer laten zien dat je elkaar liefhebt. Hoe zich dat in een huwelijk uit, mag ieder van ons zelf bedenken, maar ik vond die wedstrijd toch wel een hoogtepuntje. En niet zo zeer vanwege de uitslag.

In één van de beschrijvingen over het Griekse theater staat, dat de tragedie draait om wat superieure (ja,ja!) mensen overkomt en hoe ze daarmee omgaan. De 10-1 en positieve spreekkoren van afgelopen woensdag zeggen genoeg.